دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

رساله روحیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 رساله روحیه: آن را افاضه روحیه نیز خوانده‏ اند . این اثر، رساله ‏اى است عرفانى به نثر عربى در سه افاضه درباره عالم خلق و امر، حقیقت روح کلى، تعداد ارواح و مراتب نفس و قلب و عقل و ... .      قطب ‏الدین این رساله را به درخواست بعضى دوستان و برادران نگاشته و در آغاز آن گفته است:      «و بعد فهذا جواب ماسائل بعض الاخوان فى اللّه عن الفقیر الى اللّه محمّد المدعو بقطب‏ الدین الحسینى...

شرح احوال و زندگانی نورالدین احمد بن صفى الدین عبدالرحمن حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » نورالدین احمد بن صفی الدین عبدالرحمن حسینی »
     وى در 19 جمادى الثانىِ 824 ه . ق. در شیراز ولادت یافت. از آنجا که خانواده وى اهل علم و عرفان بودند، وى از همان آغاز کودکى و نوجوانى به فراگیرى علوم دینى و دانشهاى ادبى روى آورد. نورالدین بیش از هرکس از محضر پدر خود بهره جست، و علاوه بر او، نزد فقیهان، متکلمان، محدثان و ادبیان آن زمان تلمذ کرد. او نحو و صرف را نزد غیاث‏ الدین ایجى، کلام را نزد شرف الدین...

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...

شرح حال ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
     نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوش‌‌نویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خوانده‌‌اند . ساکت خود در مقدمه دبستان‌‌الفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت .     با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...

شرح احوال سید علی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید علی نیریزی(فرزند سیدنعیم بزرگ) »
سید علی فرزند سیدنعیم شیخ الاسلام بزرگ، عالم و خوشنویس توانا که در سده سیزده هجری قمری در نی‌ریز می‌زیسته است. همچنان که اشاره شد، خاندان او در شمار عالمان و بزرگان و ادیبان آن دیار بودند. سید علی به احتمال در اواسط نیمه اوّل سده سیزده در نی‌ریز ولادت یافت و در همانجا بالید و تحصیلات خود را به انجام رساند. با توجه به تاریخ آثار به جا مانده از او، به احتمال در اواخر سده سیزده هجری قمری وفات یافته است. از...

در شکایت از روزگار و مذمت مردم زمان خود و گریز به مدح ظلّ السلطان(اثر شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 غلاما خیز و زین برزن سمندِ  برق جولان را                                                     ز قید آخور آخر کن رها،پرنده عقبان  را خرامان خِنگ ، زرین زین ،سوسن گوش، آهن پى                                                   هیونِ  گورْساق، دیوچشم کوهْ کوهان را  همان آهن سُمِ قاقُم  دم صرصر تک  گلگون                                                   ستاره میخ مه نعل مجرد پیک یکران  را  همان رَفرَف   رو آهو دُوِ گیتى نورد من                                                 که گاه پویه...

آثار منسوب و مجعول میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
      همچنان که اشاره شد، آثار منسوب و مجعول بسیارى به نام میرزااحمد پدید آمد. از آنجا که تنها آثار معدودى مورد نقد و بررسى قرار گرفته و منسوب و مجعول بودن آنها دانسته شده، در اینجا فقط همان تعداد آثار نقد شده را که انتساب و جعلى بودن آنها قطعى است معرفى مى‏ کنیم. 1ـ قرآن: وزیرى، به خط نسخ کتابت خفى متوسط، به تاریخ 1094 ه . ق. با رقم و تاریخ:      «قد تشرفت بتحریر هذا القرآن...

تاریخ بنای باغ و عمارت مزرعه حسن آباد نیریز(شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
به عهد شه نامور ناصرالدین                      خدیو فلک کاخ ناهید هندو   شه بهمن اورنگ وبهرام صولت                     منوچهر چهر و فریبرز بازو به بزم کیومرث و رزم سکندر                   به عزم فلاطون و حزم ارسطو    قَدَر هم عنائى  که هنگام هیجا                   زند با قضاپنجه هر دم به نیرو  نه باسهم او...

شرح احوال و زندگانی محمد ابراهیم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد ابراهیم نیریزی-متخلص به ساکت(فرزند محمدشریف) »
  محمدابراهیم فرزند محمد شریف، متخلص به ساکت، از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ سده سیزده و چهارده هجری قمری است. شرح احوال و زندگانی وی به‌تفصیل در فصل شاعران و ادیبان خواهد آمد و در اینجا به دلیل اینکه آثاری نیز کتابت کرده، ذیل شرح احوال کاتبان و خوشنویسان با عنوان «محمدابراهیم نی­ریزی» از او یاد می‌کنیم. امّا چون جنبه ادبی او ارجح است، در آن فصل مفصلاً به معرفی او و آثار ادبی وی خواهیم پرداخت. محمدابراهیم در پایانِ سده...

شرح احوال و زندگانی میر شهاب الدین نیریزی(به همراه شجره نامه)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » میر شهاب الدین نیریزی »
     میرشهاب ‏الدین نیریزى فرزند نورالدین، فیلسوف فاضل، عالم عارف، فقیه و خوشنویس توانا که در سده 13 و اوایل سده 14 ه . ق. مى‏زیسته است. وى از نوادگان سیدقطب‏الدین نیریزى، عارف و عالم مشهور سلسله ذهبیه بود. شجره‏نامه او به خط خودش در بخش پیوست این کتاب آورده شده است. در برخى منابع، از او با عنوان «سید شهاب الدین شیرازى» یاد شده است .     القاب و عناوین بسیارى به وى نسبت داده‏اند و او را،...